Od big-beatu do rocka - przegląd polskich filmów muzycznych
.
OD BIG-BEATU DO ROCKA
przegląd polskich filmów muzycznych
21 ? 23 czerwca 2016
kino REJS, Słupsk
Program ?Od big-beatu do rocka? to próba przyjrzenia się, jak muzyka rockowa pojawiała się w polskim filmie. Dziś muzyka rockowa, czy szerzej pop, jest wszędzie, stanowi naturalny element panoramy kulturalnej. Początki jednak nie były tak oczywiste. Powiew młodzieżowej rewolty trafił na opór komunistycznej władzy. Za dużo było w niej wolności, intensywności, radości, zmysłowości, a z czasem także otwartego buntu przeciwko ?staremu? światu.
Rozpoczynamy filmem telewizyjnym ?Jak powstali Skaldowie?. To zabawna opowieść muzyczna o zespole braci Zielińskich. ?Mocne uderzenie? Jerzego Passendorfera to z kolei doskonała komedia o miłosnych perypetiach Kuby, który ma nieszczęście być łudząco podobny do big-beatowego piosenkarza, Johnny?ego Tomali. W filmie pojawiają się fragmenty koncertu Niebiesko-Czarnych z Adą Rusowicz, Wojtkiem Kordą, Heleną Majdaniec i Piotrem Janczerskim oraz Skaldowie.
W połowie lat 70. bigbeatowa fala ulega załamaniu, zespoły się rozpadają, a muzycy albo włączają się w świat disco, albo szukają szczęścia na Zachodzie. Ożywienie przynoszą ostatnie lata dekady i początek lat 80. Jednym z najważniejszych zespołów staje się Maanam. Krzysztof Rogulski w swym anarchizującym filmie fabularnym ?Wielka majówka? wplata utwory i fragmenty koncertu Maanamu w opowieść o poszukiwaniu wolności. Dokumentalny ?Fan? Wojciecha Maciejewskiego to przenikliwy portret szefa jednego z fanklubów Maanamu, człowieka, który wciągając młodych ludzi w prawie religijną adorację zespołu stara się zarazem spacyfikować buntownicze nastroje młodych wielbicieli grupy.
Przełom lat 70 i 80 to eksplozja punka. Zjawisko to zarejestrował Mariusz Treliński w swym szkolnym dokumencie Film o pankach, gdzie wśród warszawskiej załogi pojawia się nieżyjący już pierwszy wokalista Dezertera, Skandal. O obrzeżach warszawskiej sceny punk opowiada także debiut fabularny Trelińskiego ?Zad wielkiego wieloryba?.
Punk jest także tematem świetnego filmu dokumentalnego Jerzego Jernasa ?KSU Legenda Bieszczad, legenda rocka?. Ten niezależnie zrealizowany film to szczera do bólu, bardzo osobista historia Siczki, lidera KSU. Pełnometrażowy i uzupełniony o fragmenty wycięte przez cenzurę dokument Piotra Łazarkiewicza ?Fala? to relacja z Festiwalu w Jarocinie z 1985 roku.
Wraz z pojawieniem się muzyki hip-hop zwrócono uwagę na wielkomiejskie środowiska, w których rodziły się nowe postawy buntu. ?Paktofonika? to telewizyjny reportaż o tym niezwykłym zespole, a ?Jesteś Bogiem? Leszka Dawida to film oparty na wydarzeniach z życia Magika, jednego z założycieli tej legendarnej formacji.
Na zakończenie przeglądu proponujemy przypomnienie sobie najbardziej kontrowersyjnego dokumentu dotyczącego polskiej muzyki rockowej, ?Sukcesu? Marka Piwowskiego oraz głośny i także kontrowersyjny pełnometrażowy film dokumentalny Krzysztofa Magowskiego, którego bohaterem jest Czesław Niemen, ?Sen o Warszawie?.
Przedstawiamy Państwu filmy znane i nieznane, obrazy kultowe i zapomniane, fabuły i dokumenty, filmy radosne i bardzo bolesne. Twórcy próbowali uchwycić wyjątkowość polskiej sceny rockowej, które od ponad półwiecza rządzi duszami wielu młodych i młodych, choć wiekowych już, wielbicieli rocka.
Zapraszamy
.
.
.
21 czerwca /wtorek/, godzina 18.00
MOCNE UDERZENIE
Polska 1966, 78 min.
reżyseria: Jerzy Passendorfer
obsada: Magdalena Zawadzka, Jerzy Turek, Irena Szczurowska
Komedia muzyczna wykorzystująca popularność muzyki big beatowej oraz zespołów Skaldowie i Niebiesko-Czarni. W filmie pojawiają się fragmenty koncertu Niebiesko-Czarnych z Adą Rusowicz, Wojtkiem Kordą, Heleną Majdaniec i Piotrem Janczerskim oraz Skaldowie.
Komedia muzyczna Jerzego Passendorfa, utrzymana w rytmie rock-and-rolla, czy też bigbitu, jak go nazywano w PRL-u. Kuba (Jerzy Turek) chce ożenić się z Majką (Irena Szczurowska), ale ślub nie odbywa się z powodu pojawienia się nieznajomej dziewczyny (Magdalena Zawadzka) twierdzącej, że to z nią miał się żenić. Okazuje się, że Kuba ma sobowtóra, idola młodzieży Johnny'ego Tomalę. Mimo że sprawa się wyjaśnia, Majka nie chce wybaczyć Kubie, dopóki nie pozna Tomali osobiście. Zdesperowany Kuba zajmuje jego miejsce.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?Jak powstali Skaldowie? (reż. Stanisław Kokesz, 1969), zdradzający tajniki zespołu braci Zielińskich.
.
.
21 czerwca /wtorek/, godzina 20.00
WIELKA MAJÓWKA
Polska 1981, 86 min.
reżyseria: Krzysztof Rogulski
obsada: Zbigniew Zamachowski, Anna Moczkowska, Grażyna Szapołowska, Wiesław Michnikowski
Kilkunastoletni Rysiek (Zbigniew Zamachowski), przebywający na stałe w zakładzie opiekuńczym, po raz kolejny podejmuje próbę ucieczki do domu, z nadzieją, że tym razem będzie mógł tam pozostać na stałe. Niestety, ojciec po śmierci żony nie może zaopiekować się synem i każe mu wrócić do zakładu. Chłopiec jednak wybiera wolność. Wkrótce, głodny i bez pieniędzy, włamuje się do pewnej willi, by pod nieobecność właściciela skorzystać z jego spiżarni. W lodówce obok żywności znajduje plastikową torbę pełną banknotów, którą zabiera ze sobą. Teraz już bez przeszkód może pojechać do Warszawy. Zagubiony na Dworcu Centralnym spotyka o kilka lat starszego Julka (Jan Piechociński). Drobnego hochsztaplera, który podaje się za marynarza przebywającego w Warszawie na urlopie. Postanawia on dopomóc uciekinierowi w załatwieniu noclegu.
Niewątpliwą atrakcją filmu jest udział zespołu Maanam. Ścieżkę dźwiękową skomponował Marek Jackowski, a Kora śpiewa pięć piosenek ? ?Moja miłość jest szalona?, ?Stoję, czuję się świetnie?, ?Och ten Hollywood?, ?Tango Domy Centrum?, ?Oddech szczura?.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?Fan? (reż. Wojciech Maciejewski, 1987). To przenikliwy portret szefa jednego z fanklubów Maanamu, człowieka, który praktykował niemal religijną adorację zespołu, pacyfikując jednocześnie buntownicze nastroje wielbicieli grupy.
.
.
.
22 czerwca /środa/, godzina 18.00
ZAD WIELKIEGO WIELORYBA
Polska 1987, 78 min.
reżyseria: Mariusz Treliński
obsada: Wojciech Malajkat, Zbigniew Zamachowski, Roman Wilhelmi, Roman Rojewski
Debiut fabularny Mariusza Trelińskiego, dziś znanego i uznanego na świecie twórcy wspaniałych widowisk operowych, wówczas młodego reżysera i scenarzysty, jednego z przedstawicieli generacji ?dzieci stanu wojennego?. Jego przejmujący film miał być swoistym pokoleniowym manifestem, zbiorowym portretem młodzieży bez perspektyw, zasad i ambicji, młodzieży, która w epoce rozchwianych wartości i rozwianych złudzeń im łatwiej się poddała, tym szybciej stoczyła na dno. Ci młodzi ludzie widzieli, jak upadały ideały i nadzieje ich starszego rodzeństwa i rodziców, więc na wszelki wypadek nie wierzą już w nic, niczego nie chcą, na niczym im nie zależy. Bronią się jeszcze tylko przed codzienną kolejkowo-reglamentowaną szarością, uciekając w świat kolorowych, narkotykowo-alkoholowych rajów.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?Film o pankach? (reż. Mariusz Treliński, 1983).
.
.
.
22 czerwca /środa/, godzina 20.00
FALA
Polska 1986, 80 min.
reżyseria: Piotr Łazarkiewicz
obsada: Robert Gawliński, Paweł Kukiz, Tomasz Lipiński, Paweł Gumola, Aya RL
Kultowy film w reżyserii Piotra Łazarkiewicza, prezentujący rzeczywistość Festiwalu Muzyki Rockowej w Jarocinie z 1985 r. Będzie to pełna, nieocenzurowana wersja filmu.
W latach osiemdziesiątych Festiwal Muzyków Rockowych w Jarocinie stał się mekką młodych Polaków kochających muzykę ?której nie było w telewizji?. Rokrocznie niewielkie miasteczko w województwie kaliskim przeżywało najazd fanów polskiej muzyki rockowej. Przyjeżdżali z całej Polski punkowcy w skórzanych, nabijanych ćwiekami, kurtkach i kolorowych fryzurach, ogoleni na łyso skini, długowłosi heavy-metalowcy, hipisi i ci bez ?mundurków?. Przebieg festiwalu w 1985 roku zarejestrowali filmowcy ze Studia im. Karola Irzykowskiego. Tak powstał pełnometrażowy dokument ?Fala? przedstawiający jarociński festiwal muzyki rockowej w oczach biorącej w nim udział młodzieży i ówczesnych władz miasta oraz przedstawicieli organizacji społecznych. Dwa punkty widzenia, dwie kompletnie różne wizje świata.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?KSU Legenda Bieszczad, legenda rocka? (reż. Jerzy Jernas, 2007). Ten zrealizowany niezależnie film to szczera do bólu, bardzo osobista historia Siczki, lidera KSU.
.
.
.
23 czerwca /czwartek/, godzina 15.00
JESTEŚ BOGIEM
Polska 2012, 124 min.
reżyseria: Leszek Dawid
obsada: Marcin Kowalczyk, Tomasz Schuchardt, Dawid Ogrodnik, Katarzyna Wajda
Historia trójki bohaterów: Piotra Łuszcza (przejmująca rola Marcina Kowalczyka), Wojciecha Alszera i Sebastiana Salberta, którzy jako ?Magik?, ?Focus? i ?Rachim? po założeniu ?Paktofoniki? zmienili historię polskiego hip-hopu. Losy trójki przyjaciół, ich drogi na szczyt, walki o godność. Przełamujące stereotypy spojrzenie na kulturę młodych, którzy dojść do głosu mogli tylko poprzez muzykę. Pozycja zdecydowanie nie tylko dla fanów hip-hopu ? to unikatowa okazja wniknięcia w jego kulturę, zrozumienia jego fenomenu i zasięgu oddziaływania społecznego.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?Paktofonika? (reż. Piotr Śliwowski, 2009), telewizyjnego reportażu poświęconego historii zespołu.
.
.
.
23 czerwca /czwartek/, godzina 20.00
SEN O WARSZAWIE
Polska 2014, 107 min.
reżyseria: Krzysztof Magowski
obsada: Czesław Niemen
?Sen o Warszawie? w reżyserii Krzysztofa Magowskiego, to pierwszy pełnometrażowy film biograficzny o Czesławie Niemenie. Wybitnym polskim piosenkarzu, kompozytorze i multiinstrumentaliście, ikonie naszej muzyki rozrywkowej. Okazją do jego realizacji stała się 10. rocznica śmierci charyzmatycznego artysty, zmarłego w styczniu 2004 roku. W filmie wykorzystano wiele nieznanych dotąd materiałów archiwalnych, które rzucają nowe światło na życie Niemena. Opowiadają o nim barwnie członkowie jego rodziny, zaprzyjaźnieni muzycy, krytycy, dziennikarze muzyczni ? w sumie ponad 50 osób ? a wszystko to na tle meandrów polityki kulturalnej PRL-u, odpowiedzialnej za zmienne losy jego kariery i recepcji jego twórczości w zależności od sympatii ówczesnych władz i krytyki.
Film jest bogato ilustrowany muzyką Niemena, wybranego w 1999 roku w plebiscycie tygodnika ?Polityka? na wykonawcę wszech czasów. Był człowiekiem-instytucją, jednym z nielicznych, którzy tworzyli nieprzerwanie dla czterech generacji Polaków. Jego twórczość stanowi kanon polskiej piosenki i nieustającą inspirację dla młodszych artystów, podniosła muzykę rozrywkową do rangi prawdziwej sztuki i wrosła w polską kulturę popularną. Świadczy o tym scena otwierająca film, w której znad stadionu klubu Legia Warszawa niesie się chóralny śpiew kibiców: ?Mam tak samo jak ty, miasto moje a w nim: najpiękniejszy mój świat, najpiękniejsze dni?. Fani muzyka przypomną sobie jego najważniejsze przeboje, a starsi widzowie ? własną młodość.
Projekcję filmu poprzedzi pokaz krótkometrażowego dokumentu ?Sukces? (reż. Marek Piwowski, 1968). To najbardziej kontrowersyjny dokument dotyczący polskiej muzyki rockowej.
.
.
.
.
.
.
.
Współorganizatorem przeglądu jest Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych.
.
